De plek op school waar leerlingen zich kunnen uitleven, bewegen, hangen, leren, ontdekken, ontplooien, ontmoeten, herbronnen, uitdrukken en afreageren is… de speelplaats. De manier waarop de speelplaats is ingericht, heeft dan ook rechtstreekse gevolgen op het welzijn van de leerlingen. Of, met andere woorden… de grijze betonnen speelplaats heeft afgedaan. Want zou het niet fijn zijn als de speelplaats kwalitatief ingericht is, uit vijftig tinten groen bestaat en voldoende, gevarieerde en uitdagende beweeg- en leerkansen biedt? Een plek die voor iedereen toegankelijk is en waar ieders welbevinden centraal staat?
Maar bij het realiseren van zo’n uitdagende bewegings- en klimaatvriendelijke speelplaats, komt een heel team, een mentaliteitswijziging en een degelijke planning bij kijken. Gelukkig zijn er ook kleine ingrepen die het verschil kunnen maken op jouw school.
Wij zetten je alvast op weg
Informatie en tips
Een massa aan informatie en tips, inspirerende voorbeelden, linken naar organisaties waar je terecht kan over deze en nog tal van andere thema’s die betrekking hebben op de speelplaatsinrichting vind je terug op de website van Speelplaats met Toekomst.
Ga zeker ook eens door de ‘gids voor de verbetering van speelplaatsen’. Deze gids helpt je via een logisch stappenplan op weg om de speelplaats om te vormen tot een plek vol welzijn, biodiversiteit en openheid.
Via Plan K kan je samen met je leerlingen werken aan klimaat, biodiversiteit en duurzame leefomgevingen. In dit pakket met 4 methodieken versterken educatieve en participatieve doelstellingen elkaar en kan je via een sjabloon beleidsadvies formuleren.
Tips
Soms kan je een aantal ideeën vrij snel en eenvoudig doorvoeren en zo jouw speelplaats aanzienlijk verbeteren zonder dat je grote werken hoeft uit te voeren of veel financiële middelen moet hebben. Start hiermee. Quick wins zullen jou en je collega’s motiveren om nieuwe stappen te ondernemen. Deze tips en praktijkvoorbeelden helpen je om stap voor stap te evolueren naar het grotere doel dat je voor ogen hebt:
- Tracht voor de volledige (her)inrichting van de speelplaats vanuit de schoolvisie of de pedagogische visie te vertrekken. Gebruik de 10 streefpunten van de visietekst ‘een speelplaats met toekomst’ als leidraad om een eigen speelplaatsvisie uit te schrijven en als gids bij de concrete realisatie te gebruiken. Laat je inspireren door de aanbevelingen voor scholen die werden geformuleerd door de Ambrassade en MOEV binnen het project ‘bewegingsvriendelijke en gedeelde speelplaatsen’.
- Betrek je leerlingen: maak samen met hen een speelplaatsanalyse en ga op zoek naar ontbrekende factoren. Vertrek vanuit een plattegrond en bekijk de beweegzones en looplijnen. Denk tijdens het ontwerpplan goed na over alle beschikbare ruimte, budget, tijdsplan, beheer, gebruik en evaluatie.
- Ga voor een integrale aanpak bij de inrichting van je speelplaats:
- De ideale speelplaats biedt zowel veiligheid als uitdaging, mogelijkheden om te bewegen maar ook ruimte om tot rust te komen… Of, met andere woorden: het is een plek met zowel structuur als vrijheid.
- De (her)inrichting van de speelplaats biedt kansen voor bewegingsvriendelijke buitenlessen.
Als leerkracht kan je dus zelf het proces op gang trekken. En met jouw enthousiasme, ideeën en quick wins maak je ook collega’s, ouders, leerlingen en directie warm. Op deze manier creëer je een breed draagvlak als duurzame basis. Voor het creëren van draagvlak en evolueren van losse acties naar een samenhangend beleid kan je terecht op de website van Gezonde School.
Wil je je kennis verrijken en inspiratie opdoen? Bekijk het aanbod aan studiedagen, vormingen en webinars op de website van speelplaats met toekomst!
Als de inrichting van de speelplaats verandert, moet je ook sleutelen aan het toezicht en de speelplaatsregels of afspraken. Dit is iets wat je op schoolniveau kan bekijken. Hier vind je alvast meer tips. Zorg ook voor een beperkt aantal duidelijke speelplaatsregels en afspraken die mee kunnen evolueren met de tijd.
Extra tip: als leerlingen inspraak krijgen bij het opstellen van die regels en meer uitleg krijgen over de motivatie erachter, zullen ze deze beter respecteren.
Inspiratie uit de praktijk
- Don Bosco Sint-Pieters-Woluwe werkte een combinatie van groen en beweging in een stedelijke context uit.
- Campos Turnhout heeft met een pannavoetbalveld, pingpongtafels, een freerunning-parcours en een installatie voor calisthenics heel wat troeven om de leerlingen tijdens de pauzes in een groene omgeving te laten bewegen.
- BuSO Sint-Gregorius in Gent startte ‘Gregorius on the move’ voor een schoolomgeving die niet alleen een gezonde leefstijl maar ook ontmoeting en inclusie stimuleert.
- GO! Atheneum De Tandem in Eeklo zette een participatief traject op rond vergroening op de speelplaats met als resultaat een amfitheater, speelheuvels, bos, toekomstbomen, buitensportplein …
- Leerlingen, leraren en directie van Leiepoortschool campus Sint-Hendrik vormden een verloederde tuin om tot een buitenklas.
- MAST Sint-Andries in Brugge vormde hun speelplaats om naar een groene diverse plek met wadi’s en de nodige ruimte voor didactische doelen.
- Virga Jessecollege in Hasselt breidde de speelplaats uit met een extra ruimte voor beweging op hun sportdak.
- Don Bosco Sint-Pieters-Woluwe werkte een combinatie van groen en beweging in een stedelijke context uit.
- Campos Turnhout heeft met een pannavoetbalveld, pingpongtafels, een freerunning-parcours en een installatie voor calisthenics heel wat troeven om de leerlingen tijdens de pauzes in een groene omgeving te laten bewegen.
- En scroll ook eens naar beneden op deze pagina om nog meer creatieve manieren te ontdekken waarop secundaire scholen in Vlaanderen en Nederland hun groene speelplaats vorm gaven.
Meer voorbeelden rond natuur op school en ontharding vind je via de inspiratiegids voor groene speelplaatsen van Vlaams-Brabant en de proeftuinen ontharding.
Wat als
je je liet (ver)leiden door SWEEP
Laat je leiden door SWEEP — en ga alleen of met je collega’s de uitdaging aan. Onze SWEEP-INSPIRATIEBUNDELS nemen je nog meer mee in ons verhaal en helpen je met extra veel praktische tips en concrete voorbeelden je doel te bereiken.
Wil jij met concrete ‘quick wins’ van de speelplaats een uitnodigende omgeving maken voor actieve pauzes en lessen? Laat je dan prikkelen door de INSPIRATIEBUNDEL‘Wat als… speelplaatsen uitdagend verdrag vertonen?’ om dit thema nog meer uit te werken en het verschil te maken.
Laat je inspireren, maar… zelf creatief zijn mag, Nee, moét! Pas de acties aan op maat van jouw klas, situatie en vakgebied en voeg je eigen ideeën toe om SWEEP helemaal van en voor jou te maken.
Download nu deze gratis INSPIRATIEBUNDEL!
Jij kiest zelf hoe, waar en wanneer je deze inspiratiebundel gebruikt.
Heb je zelf goede ideeën? Deel ze met je collega’s én voeg ze toe aan KlasCement. Vermeld hierbij zeker ‘SWEEP’ in de beschrijving, dan vinden andere leerkrachten jouw idee snel terug.
Hoe je van SWEEP een echt succes kan maken?
Lees het hier!Wat alsje nog meer SWEEP in je les of school kon krijgen?
Neem dan zeker een kijkje bij een van onze andere thema’s: